Barbara-twijgen op een vaas
Begin december liggen de akkers er stil bij. Resten van de maisoogst staan als dode stokjes boven de zwarte aarde. Andere akkers zijn geploegd en soms ingezaaid met bodemverrijkende groenbemesters, zoals bladrammenas of gele mosterd, of al ingezaaid met wintergraan: rogge, tarwe of gerst.
Op 4 december, de gedenkdag van Barbara kun je thuis takken van sleedoorn, kers of pruim op een vaas water zetten. De takken komen dan naar verwachting rond het kerstfeest tot bloei.
Barbaratwijgen zijn beeld van verwachting en hoop. Al zichtbaar in de knoppen van de takken, wijzen de twijgen vooruit naar Jezus’ komst die verwacht wordt. Niet ooit eens geboren, maar elke dag opnieuw verwacht en geboren. De takken herinneren ons eraan en gaan ons daarin voor.
“Een twijg ontspruit aan de stronk van Isaï,
een telg ontbloeit aan zijn wortels” (Jesaja 11,1)
Barbara van Nicomedië
Barbara met onder andere een boek, vuur, iris op vaas (symbool van Drievuldigheid)
Barbara, die omstreeks het jaar 300 stierf en leefde in Nicomedië (Klein-Azië), wordt beschouwd als de heilige die voor de vruchtbaarheid van de akker zorgdraagt. Het verhaal gaat … dat zij in een niet-christelijke (‘heidense’) omgeving werd opgesloten in een toren om haar te beschermen tegen kwalijke invloeden, zoals het verboden christelijke geloof. Desondanks werd zij christen (en daarom gedood). Inmiddels is zij van de heiligenkalender afgevoerd (het werd te druk?).
Zij liet, opgesloten in de toren, drie vensters maken, een verwijzing naar de Drie-ene God (Vader, Zoon en Geest). Zo maakte zij een verbinding van binnen met buiten, tussen het licht dat er binnen is en het licht dat van buiten komt. Een verbinding tussen God en haarzelf én de akkers om haar heen.
Babara-groen
Barbarakruid (Barbarea vulgaris), in de volksmond ook Barbel-kruid genoemd, is teken van vruchtbaarheid. Het kruid blijft in de winter groen en wordt daarom ook wel winterkers genoemd. Het kan de akkers vruchtbaar houden. Het zorgt, als ‘toekruid’ of groente, in de winter voor de noodzakelijke vitamine C.
Ook Herik (Sinapsis arvensis), een kruid dat verwant is aan mosterd, blijft groen. Daarom kreeg ook dit kruid de volksnaam Barbarakruid. De gele bloemen in het voorjaar lijken op die van het ‘echte’ Barbarakruid.
Bronnen
Inspiratie-tuinen voor de betekenis van bloemen en planten en het leren kijken naar moeder aarde en erin werken, in eigen tuin, een kerktuin in de buurt of een kloostertuin.
Tekst en foto’s Tini Brugge