Over Vieren
Het kerkelijk jaar loopt niet gelijk met het bekende kalenderjaar of met het schooljaar. Het kerkelijk jaar begint met de eerste zondag van Advent en eindigt op de laatste zondag voor Advent.
De indeling van het kerkelijk jaar wordt bepaald door de grote kerkelijke feesten: Kerst en Pasen. Aan deze beide feesten gaat een tijd van voorbereiding vooraf; bij Kerst is dat Advent, bij Pasen de Veertigdagentijd.
Ná de feesten volgt een tijd van verwerking en doorwerking: de Epifanie bij Kerst en de Vijftigdagentijd bij Pasen. Pinksteren vormt de afsluiting van de Vijftigdagentijd.
Daarna volgen de zomer en herfst. Vanouds is de herfst de tijd waarin de blik gericht is op de laatste dingen.
Advent gaat over de komst (adventus) van Jezus. De geboorte wordt herdacht en zijn wederkomst wordt verwacht. Het is de periode voor Kerst. De tijd van Advent omvat de vier zondagen voor kerst, tot aan kerstavond, 24 december.
Kerst is het geboortefeest van Jezus Christus in Bethlehem. Dit wordt gevierd op 25 december, maar vaak ook nog op 26 december.
De exacte datum is in werkelijkheid niet bekend, omdat er kalenderwijzigingen hebben plaatsgevonden.
Kerst is de afkorting van kerstmis of kerstfeest. Het is de vernederlandste vorm van Christus. De feestdag van de geboorte van Christus werd, naar de misviering waarmee de feestdag begon, kerstmis genoemd. Protestanten wijzigden dat in kerstfeest.
Epifanie gaat over de verschijning van de Zoon van God, het openbaar worden van het kind van Bethlehem als koning van de volken, als de Messias. Epifanie kent drie kernthema’s: de komst van de wijzen uit het oosten naar de pasgeboren koning, de doop van Jezus in de Jordaan waarbij met de stem uit de hemel en de bruiloft te Kana, als Jezus voor het eerst in de openbaarheid treedt en toont wie hij is.
Op de tweede woensdag van maart, is het biddag voor gewas en arbeid. Op die dag vragen we om de zegen van God over alles wat op het land is gezaaid is, maar ook voor ons werk. In veel protestantse gemeenten wordt dan een dienst een dienst gehouden. In andere gemeenten komt het thema de zondag daarna aan de beurt.
Aswoensdag is de eerste dag van de Veertigdagentijd. Op deze dag zet de priester met as een kruisje op het voorhoofd van de kerkgangers, om hen aan te sporen tot bezinning, boete en bekering.
De veertigdagentijd is de tijd die voorafgaat aan Pasen, de voorbereidingstijd, een tijd van vasten. Het is een tijd van bezinning, opzoeken van de stilte en je aandacht richten op God.
Ze duurt langer dan veertig dagen, omdat de zondagen niet meetellen. De Veertigdagentijd begint met Aswoensdag en beslaat zes weken en dus zes zondagen.
De Goede, of Stille Week is de week vanaf Palmzondag tot en met Stille Zaterdag. Het zijn de laatste zeven dagen van de Veertigdagentijd of Vastentijd en is het hoogtepunt van het kerkelijk jaar.
De laatste drie dagen van deze week zijn Witte Donderdag, Goede Vrijdag en Stille Zaterdag.
Op Witte Donderdag wordt Het Laatste Avondmaal van Christus met zijn apostelen en de instelling van de eucharistie door Jezus herdacht.
Goede Vrijdag is de vrijdag voor Pasen. Op deze dag herdenken we de kruisiging en dood van Jezus.
Stille Zaterdag is de laatste zaterdag van de vastentijd en lijdensweek die voorbereidt op het christelijke paasfeest. De naam Stille Zaterdag verwijst naar het feit dat op die dag de klokken niet luiden tot aan de paaswake.
Pasen is het feest van de kruisiging en opstanding van Christus. Pasen is een woord in de meervoudsvorm, want het gaat om een aantal feestdagen. Dat begint op de avond van Witte Donderdag en gaat via Goede Vrijdag, Stille Zaterdag, naar de Paaszondag.
Pasen gaat over in de paastijd, de vijftig dagen tot en met Pinksteren. Zoals de tijd voor Pasen Veertigdagentijd wordt genoemd, zo worden de vijftig dagen na Pasen ook wel Vijftigdagentijd genoemd.
Op de veertigste dag na de verrijzenis van Jezus vieren we dat Hij is opgestegen naar God, zijn vader in de hemel. In de tijd van Pasen tot Hemelvaart sprak Jezus over het koninkrijk van God. Jezus belooft in deze tijd ook de verschijning van de Heilige Geest om zijn discipelen te helpen. Dit gebeurt binnen de tien dagen tot Pinksteren.
Pinksteren gaat over de uitstorting van de Heilige Geest. De Heilige Geest daalde neer uit de hemel om de discipelen te helpen. Op Hemelvaart liet Jezus de discipelen achter (na de veertig dagen dat hij hen wijsheid meegaf) en op Pinksteren kwam hij zijn belofte na dat de Heilige Geest zou komen om hen verder te leiden.
Allerheiligen valt op 1 november, dan wordt de nagedachtenis gevierd van alle heiligen en martelaren. Allerzielen wordt gevierd op 2 november, de dag na Allerheiligen. Op deze dag worden in de Rooms Katholieke kerk overledenen herdacht.
In de protestantse kerk worden de overledenen van het afgelopen jaar herdacht op de laatste zondag van het kerkelijk jaar (gedachteniszondag of eeuwigheidszondag), de zondag voor Advent.