De aanzegging van haar zwangerschap valt op de kerkelijke kalender vanzelfsprekend op 25 maart. Dat is immers 9 maanden voor Kerstmis, 25 december, de geboorte van het kind. Het is de dag die Maria Boodschap wordt genoemd: de dag dat een engel Maria bezoekt en haar te verstaan geeft dat God naar zijn volk heeft omgezien. In haar kind zullen goddelijke toewending en ontferming zichtbaar worden. In dit verhaal volgen we Lucas 1.

De vertelling is in de kunstgeschiedenis heel vaak afgebeeld, met kenmerkende elementen. Het speelt een centrale rol in de verbeelding van het christelijke geloof. Een jong meisje nog, dat een vergezicht te zien krijgt, en in antwoord haar Magnificat zingt, haar loflied, dat nog dagelijks in kloosters te horen is: ‘Mijn ziel prijst en looft de Heer.’ En heel de schepping doet mee.

In bovenstaande hoofdafbeelding zien we een fragment (de aandacht gaat uit naar een duif) uit een schildering die hieronder volledig is afgebeeld.

Plant en dier: duif en lelie

De duif met wijde vleugels die als Geest vanuit God neerdaalt op het hoofd van Maria, met blauwe mantel. De duif is door stralen met God verbonden, God is bijna buiten de lijst getekend. Gods geest zal met Maria en het kind zijn. Maria, met opengeslagen boek, leest in de Schriften, haar traditie van wet en profeten, over het doorgaande verhaal van God en mensen. Zij heeft zich omgekeerd naar de engel links, met vlak voor haar een witte lelie in een pot: beeld van haar ontvankelijkheid en zuiverheid. De bloemknop lijkt nog wat verscholen. De engel die haar groet: de hemel raakt de aarde.

Een nieuwe lente: viooltje en lis

In onderstaande afbeelding zijn Maria en engel volledig gericht op het nieuwe leven dat opbloeit: Maria Boodschap, 25 maart, valt niet toevallig in de lente. Ook het zicht naar buiten op het groen is sprekend. De Duitse lis heeft drie bladeren gericht naar de aarde en drie naar de hemel en doet denken aan de Drievuldigheid van Gods toewending naar mensen: Vader, Zoon en heilige Geest. De gele viooltjes stralen nederigheid uit. Zie voor de betekenis van bloemen inspiratie-tuinen.nl

Maria: de nieuwe Eva

Vaak wordt Maria gezien als de nieuwe Eva, de moeder van alle leven. Op onderstaande afbeelding wordt in de marge onderaan nadrukkelijk naar Eva verwezen, naar appel, slang en levensboom. Op de afbeelding zelf bevindt zich tussen de engel en Maria precies dit symbool: een kleine (nieuwe) levensboom in een pot. Hoe langer je kijkt hoe meer je ziet: lammeren, vogels, bomen, takken, vruchten, heel veel appels … Een klein intiem verhaal van de ontmoeting van Maria met engel, maar van wereldomvattende betekenis.

Genoeg om bij stil te staan: alles is gericht op het nieuwe leven dat buiten opbloeit … nu wij nog.

Tekst en foto’s Tini Brugge