Mijn oud-oom Wim, was een aparte man. Volgens de verhalen nam hij tijdens het gebed voor de lunch bij mijn grootouders thuis stiekem weleens alvast een plakje ham tot zich.
Deze kleine zonde maakte hij later weer goed door de Bijbel die hij wilde afdanken niet bij het oud papier te doen maar de pagina’s los te scheuren, en ’s avonds, na donker, bij de buurtgenoten in de tuin te werpen. ‘Evangelisatie avant la lettre’, zullen we maar zeggen.

Groene Bijbel

Aan dit voorval moest ik denken bij het bericht dat binnenkort de Groene Bijbel verschijnt op gerecycled Bijbelpapier (mensen doen hun Bijbel immers niet graag zomaar bij het oud-papier). Er zijn 1500 teksten en woorden in groen aangegeven, zodat de ‘groene’ gebruiker direct zijn teksten kan vinden en de nog-niet-groene-lezer groene vingers krijgt! Directeur Rieuwerd Buitenwerf: ‘In de Bijbel wordt de mens opgeroepen om goed met de schepping om te gaan. Met deze uitgave benadrukken we dit thema, dat in deze tijd steeds belangrijker wordt.’ Op deze manier sijpelt het thema ‘duurzaamheid’ verder door ook in de kerken!

Nieuwe levensstijl

Waarom wordt dit thema belangrijker? In de geschiedenis is deze kerkelijke betrokkenheid een nieuw verschijnsel. ‘Armoedebestrijding’ bijvoorbeeld heeft historisch gezien veel sterkere papieren, en werd als verbinding tussen geloof en leven vanuit de Bijbelse betrokkenheid als logisch aanvaard. Voor andere zorg voor de Schepping lag dat anders, hoewel soberheid en eenvoud voor een deel van onze calvinistische voorouders en geloofsgenoten heel vanzelfsprekend was en is!
Er kwam in de zeventiger jaren van de vorige eeuw (als reactie op het rapport van ‘de Club van Rome’) de actie Nieuwe levensstijl en daarna het Conciliair proces op gang. Maar verdere actie bleef vooral een ‘ding’ van de activisten en niet-kerkelijke milieubeweging. De scheiding tussen materie en geest is kerkelijk gezien steeds sterk benadrukt. Bij ‘geestelijk leven’ wordt dan niet aan ‘duurzaam leven’ maar vooral alleen aan ‘je geloof’ gedacht.

Duurzaam leven

Bij een duurzaam leven wordt met ‘geloven’ echter ook in de levenswandel, als het gaat om omgang met het leven, de schepping, bedoeld. Het gaat om ‘heel de mens’ die in Gods schepping geroepen wordt daarvan te genieten en die te dienen. Geloven uit zich in woord en daad, en dus ook in een bewuste levensstijl.
De aarde gaat in deze wijze van geloven voorop, die was er eerst, en wij zijn letterlijk en figuurlijk in die aarde gegrond (zie Genesis 2:7).

Dat maakt in een ‘spiritualiteit van de duurzaamheid’ de nederigheid tot een belangrijke deugd. In het Latijn heet die deugd de humilitas, en het woord drukt uit dat wij uit humus zijn. We zijn uit grond of aarde, en we moeten dicht bij die humus blijven, en ons niet te hoog boven de aarde verheffen. Dat vraagt van ons om de aarde en ons mens-zijn te genieten. En die (en ons mens-zijn) met vriendelijkheid te bewandelen, te behoeden en te bewaren.

Teun Kruijswijk Jansen